De Utrechtse Catharinakerk

woensdag 24 februari 2021

Uitgave Matrijs in samenwerking met: Stichting Utrechts Religieus Erfgoed

Het PUG leverde een bijdrage aan de realisatie van dit boek

Niet ver van de Utrechtse Domkerk bevindt zich aan de Lange Nieuwstraat de Catharinakerk. Waar ooit een kapel stond verrees in de vijftiende eeuw een kloosterkerk. De karmelieten begonnen met de bouw, maar vanwege een besluit van keizer Karel v werd het gebouw door de johannieters voltooid. Dit gebouw is de huidige kruiskerk in de stijl van de Brabantse gotiek.

Toen Utrecht in 1580 protestants werd, kwam de kerk leeg te staan. Enige tijd heeft het gebouw toen niet-kerkelijke functies gehad. Zo fungeerde de kerk als ‘theatrum anatomicum’ voor de bestudering van de menselijke anatomie. In de zeventiende eeuw werd de kerk als protestantse preek- en begrafeniskerk gebruikt. Maar in 1840, na vijventwintig jaar geharrewar en gesteggel, gaf koning Willem II de kerk aan de katholieken.

In 1853 herstelde paus Pius IX in 1853 de bisschoppelijke hiërarchie en werd de Catharinakerk tot metropolitane kathedraal verheven. Deze functie heeft de kerk tot op heden. Van midden negentiende tot begin twintigste eeuw werd het gebouw neogotisch ingericht en met enkele bijgebouwen en een nieuwe voorgevel uitgebreid. Dit interieur werd echter in de tweede helft van de twintigste eeuw verwijderd en zo werd de kerk naar de soberheid van de protestantse tijd teruggebracht.

Ook de muziekgeschiedenis is bijzonder. Het aan de Catharinakathedraal verbonden koor Sint Gregorius Magnus had nationale uitstraling. Momenteel is het Kathedrale Koor Utrecht met de kathedraal verbonden.

In dit boek wordt door meerdere auteurs de bouwhistorie en de geschiedenis van het gebruik, het interieur en de kerkmuziek van de Utrechtse Catharinakerk met prachtig beeldmateriaal gepresenteerd.

Het PUG leverde een bijdrage aan de realisatie van dit boek