Extra excursie Duitse Huis en 14e-eeuwse mozaïekvloer
maandag 9 september 2024
We startten met een bezoek aan de mozaïekvloer aan de Mariaplaats en bezochten aansluitend De Ridderlijke Duitsche Orde Balije aan de Springweg.
Bij een appartementengebouw aan de Mariaplaats ligt een zeldzame mozaïekvloer uit de 14de eeuw die uit 20.000 tegeltjes bestaat. De vloer is gemaakt in een potten- en tegelbakkerscentrum aan de Bemuurde Weerd. Deze vloer lag in een woning waar de beroemde schilder Abraham Bloemaert woonde, die de vloer overigens nooit heeft gezien omdat er een nieuwere vloer overheen lag. De woning lag binnen de immuniteit van Sinte-Marie en werd in 1994 tijdens opgravingen gevonden. Jaap Röell leidde ons rond door dit mini-museum dat door de afdeling Erfgoed van de gemeente Utrecht werd ingericht. Aansluitend gingen we naar een groene deur aan de Springweg waarachter een bijzondere instelling schuilt: De Ridderlijke Duitsche Orde Balije van Utrecht (RDO). Deze Orde is in 1190 tijdens de Derde Kruistocht in het Heilige Land gesticht en kreeg ruim veertig jaar later een vestiging in Utrecht. Weer een eeuw verder werd het complex aan de Springweg voor de Orde gebouwd, inclusief een kerk, die in 1674 bij de grote storm is ingestort. De RDO verloor in de zeventiende eeuw haar katholieke karakter en werd een instelling voor protestantse edellieden. Het Duitse Huis werd in 1807 door Lodewijk Napoleon onteigend, omdat hij gebouwen nodig had voor zijn ministeries. Uiteindelijk werd het pand een militair hospitaal. Door de RDO werd een nieuw pand aangekocht aan de Hofpoort bij de Nieuwegracht. In de jaren '80 heeft de RDO een klein deel van het complex aan de Springweg teruggekocht. In het overige deel werd door een projectontwikkelaar hotel-restaurant Karel V ontwikkeld.
De RDO is inmiddels een vermogensfonds dat sociale doelen ondersteunt en heeft een rijk archief. En er worden af en toe rondleidingen gegeven. Op 9 september hadden leden van het PUG (die er de eerste keer niet bij waren) voor de tweede en laatste keer kans om rondgeleid te worden door de conservator van de RDO, Renger de Bruin.
Meer foto's:
